ढाका बेचेरै आर्थिक विकासमा फड्को मार्दै बंगलादेश

बंगलादेशको आर्थिक वृद्धि तीव्र हुनुमा ढाका युभिर्सिटीका प्रोफेसर सलिम रेहान भन्छन, ‘रेडिमेड गार्मेन्ट निर्यात, रेमिट्यान्स, कृषिको विकास, माइक्रो फाइनान्सको लगानी, ठूला परियोजनामा सरकारी खर्च बढ्नु हो ।’

रेडिमेड गार्मेन्टको उत्पादन बंगलादेशमा गएपछि अहिले बंगलादेशको अर्थतन्त्रले नयाँ उचाई लिएको प्रोफेसर रैहान बताउछन् ।

सन २०१९ को सेम्टेम्बरमा एसियाली विकास बैंकले सार्वजनिक गरेको एसियायी विकास आउट लुकमा बंगलादेशको जीडीपी वृद्धि ८ प्रतिशत अनुमान गरिएको थियो तर एडीवीको आउट लुकमा ८.१ प्रतिशत र भारतको ७.२ प्रतिशतबाट घटेर ६.५ प्रतिशत देखाइएको थियो ।

सन २०२० को जीडीपी ग्रोथमा बंगलादेश ८ प्रतिशत र भारतको ७.२ प्रतिशत मात्र प्रक्षपण गरिएको छ ।

त्यसो त बंगलादेशले सन २०१८ देखि नै भारतलाई पछि पार्दै आएको देखिन्छ । बंगलादेश र भारतमा आर्थिक वर्षको गणना एक दिनको फरकमा गर्ने गरिन्छ । भारतले अप्रिल १ देखि मार्च ३१ सम्म गणना गर्ने गरेको छ भने बंगलादेशले १ जुन देखि ३० जुनसम्म गणना गर्ने गर्छ ।

एडीबीको तथ्यांकलाई हेर्ने हो भने भारतभन्दा बंगलादेश तीव्र रुपमा धनी बन्दै गएको देखिन्छ ।

सन २०१७ देखि नै बंगलादेशमा प्रतिव्यक्ति जीडीपी वृद्धिमा समेत भारतलाई उछिन्दै आएको छ । सन २०१७ मा भारतीयहरुको प्रतिव्यक्ति जीडीपी ५.८ हुँदा बंगलादेशीहरुको ६ प्रतिशत रहेको थियो ।

सन २०२० का लागि एडीबीले गरेको अनुमानित प्रतिव्यक्ति जीडीपीमा पनि भारतीयको ५.९ रहेको छ भने बंगालीहरुको ६.६प्रतिशत रहेको देखाएको छ ।

सन २०१७ मा बंगालीहरुको प्रतिव्यक्ति आम्दानी १४७० अमेरिकी डलर रहेको थियो सोहि बेला भारतको १८०० अमेरिकी डलर रहेको थियो ।

सन २०१०देखि २०१७ बीचको बंगलादेशको गिनी कोफिसिअन्ट ३२.४ रहेको छ भने भारतको ३५.१ रहेको थियो । गीनी कोफिसिअन्ट सुन्य भयो भने आयमा समानता रहेको देखाउँछ ।

अहिले चीनपछि रेडिमेड गार्मेन्ट निर्यात गर्ने देशमा बंगलादेश पर्ने गरेको छ । बंगलादेशको उत्पादनमूलक क्षेत्रको जीडीपीमा ४५ प्रतिशत र कुल जिडीपीमा गार्मेन्टको हिस्सा ७ प्रतिशत रहेको छ । सन २०१३ देखि बंगलादेशको निर्यातमा ८० प्रतिशत हिस्सा ओगट्ने क्षेत्र नै उत्पादनमूलक उद्योग रहेको छ ।

बंगलादेश मुसलिन नामको मलमल निर्यात गर्नमा विश्वभरी प्रसिद्ध नै मानिन्छ । कुनै समय ढाकाको मलमल खरिद गर्न विश्वभरीबाट बंगलादेश जाने गरेका थिए ।