काठमाडौँ । आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) को बारेमा विश्वका विभिन्न देशहरू बीच तीव्र प्रतिस्पर्धा भइरहेको छ । यसैबीच स्ट्यानफोर्ड विश्वविद्यालयले एआईमा अगाडी रहेका देशहरुको सूची जारी गरिएको छ । यो रिपोर्ट स्ट्यानफोर्डको ग्लोबल एआई भाइब्रेन्सी टूलमा आधारित छ । यस सूचीमा अमेरिका पहिलो स्थानमा छ र चीन दोस्रो स्थानमा छ । त्यस्तै भारत तेस्रो स्थानमा रहेको छ ।
अमेरिकाले ७८.६ स्कोर गरेको छ र चीनले ३६.९५ स्कोर गरेको छ भने भारतले २१.५९ स्कोर गरेको छ । त्यस्तै यस सूचीमा दक्षिण कोरिया, बेलायत, सिंगापुर, जापान, क्यानडा, जर्मनी र फ्रान्स जस्ता धेरै धनी देशहरू पनि रहेका छन् ।
स्ट्यानफोर्डको एआई भाइब्रेन्सी टूलले कुल स्कोर सिर्जना गर्न धेरै कारकहरू संयोजन गर्दछ । यसले देशको एआई इकोसिस्टमको विकास र बलियोपनको मूल्याङ्कन गर्दछ । अनुसन्धान र विकास, दक्ष कर्मचारीहरूको उपलब्धता, लगानी र आर्थिक प्रभाव, पूर्वाधार, जनमत, नीति र शासन सबैलाई विचार गरिन्छ । यो उपकरणले एआईमा कहाँ आविष्कारहरू भइरहेका छन्, दक्ष कर्मचारीहरू कहाँ बढिरहेका छन्, र सरकारहरूले एआईलाई कति समर्थन गरिरहेका छन् भन्ने विषयलाई आधार बनाएको छ । भिजुअल क्यापिटलिस्टले स्ट्यानफोर्ड डेटामा आधारित चार्ट सिर्जना गरेर विश्वभरका देशहरूको एआई शक्तिहरूको तुलना गर्ने लक्ष्य राखेको छ ।
प्रतिवेदनले एआईका फाइदाहरू सबै देशहरूमा समान रूपमा वितरण गरिएन भने, विश्वव्यापी सम्पत्तिको खाडल फराकिलो हुन सक्ने चेतावनी समेत दिएको छ । केही देशहरू उल्लेखनीय रूपमा अगाडि बढ्नेछन्, जबकि अरू पछि पर्नेछन् । यो असमानताले विश्वव्यापी रूपमा समस्याहरू सिर्जना गर्न सक्छ। प्रतिवेदनले एआई विकासले सबैलाई फाइदा पुर्याउनु पर्नेमा जोड दिएको छ ।